Bhakri

Jednym z typowych przykładów biednej kuchni Dalitów jest potrawa Bhakri, rodzaj płaskiego chleba, który jest robiony z mąki prosa (sorgo lub jowar). Bhakri jest bardzo powszechnym daniem wśród Dalitów, ponieważ mąka z prosa jest tańsza i bardziej dostępna niż pszenica. Proso jest również bardziej odporne na trudne warunki środowiskowe, co czyni je idealnym składnikiem w kontekście biedy i ograniczonego dostępu do żywności.

Bhakri jest często podawane z prostymi dodatkami, takimi jak sól, chili, lub pikantna pastą z tamaryndowca, ponieważ mięso i bogatsze składniki są zazwyczaj zbyt drogie dla najuboższych grup społecznych. Potrawa ta stanowi podstawę diety, dostarczając kalorie i niezbędne składniki odżywcze z minimalnych zasobów​.

Wersje tego prostego chleba różnią się w zależności od regionu, ale jego symboliczne znaczenie jako potrawy biedy pozostaje wspólne dla wielu Dalitów w Indiach.

Składniki:

• 1 szklanka mąki z prosa (jowar lub bajra)
• Woda (tyle, ile potrzeba do zagniecenia ciasta)
• Szczypta soli (opcjonalnie)
• Trochę oleju (opcjonalnie do smażenia)

Przygotowanie:

1. Zagnieć ciasto: W misce stopniowo mieszaj mąkę z wodą, aż powstanie gładkie, elastyczne ciasto. Możesz dodać szczyptę soli, jeśli chcesz.
2. Uformuj Bhakri: Weź małą porcję ciasta i uformuj z niej kulkę. Następnie rozwałkuj ją ręcznie lub wałkiem na okrągły placek.
3. Smażenie Bhakri: Rozgrzej patelnię. Umieść na niej rozwałkowane ciasto i smaż z obu stron, aż pojawią się brązowe plamki, a chleb będzie twardy. Opcjonalnie możesz dodać trochę oleju, aby był bardziej chrupiący.

Jedzenie Dalitów

Dalici. Padlinożercy. Tym obraźliwym określeniem nazywa się w Indiach zarówno najuboższych ludzi, jak i zwierzęta: uliczne psy, koty, szczury i kruki. Z potrzeby przetrwania zrodziła się kuchnia wykorzystująca zaradność i pomysłowość, by wydobyć maksimum z dostępnych zasobów.

Wykluczenie Dalitów w Indiach jest widoczne na wielu poziomach ich codziennego życia, szczególnie w kontekście jedzenia. Wyobraź sobie społeczność, która musi walczyć o podstawowe potrzeby – takie jak dostęp do czystej wody czy jedzenia – bo nawet w XXI wieku ich przynależność do „niedotykalnych” jest stygmatyzująca i determinuje, co mogą jeść, z kim mogą jeść, a także jak są traktowani, gdy próbują zdobyć żywność.

Dalitowie w wielu wiejskich społecznościach nie mają dostępu do wspólnych studni. Zmuszeni są do korzystania z odrębnych źródeł wody, które są często zanieczyszczone. Jeśli próbują skorzystać z wody wspólnej, wyższe kasty mogą ich przegonić, bojąc się „zanieczyszczenia” przez ich dotyk. Tego typu praktyki izolują Dalitów nie tylko fizycznie, ale także społecznie, co ma bezpośredni wpływ na ich zdrowie i możliwości żywieniowe.

Kiedy mówimy o jedzeniu, kastowe bariery są równie wyraźne. W wielu szkołach, mimo oficjalnych programów żywieniowych, dzieci Dalitów często są odrzucone i muszą jeść osobno, a ich porcje bywają mniejsze lub gorszej jakości. Często nauczyciele z wyższych kast nie chcą podawać im jedzenia, obawiając się, że ich dotyk „zanieczyści” pokarm​.

Kiedy Dalit próbuje kupić jedzenie na targu, sprzedawcy często każą im stać z boku, by „nie zanieczyścili” innych klientów. Zdarza się, że sprzedawcy rzucają im jedzenie lub pieniądze, by uniknąć fizycznego kontaktu​.

Dalitowie, którzy pracują w rolnictwie, często są przypisywani do najgorszych zadań, takich jak czyszczenie latryn lub praca na polach, które nie przynoszą zbyt dużych plonów. Ich możliwości produkcji żywności są ograniczone, a to, co udaje się im zebrać, jest często zbyt mało wartościowe, by zapewnić odpowiednią dietę.

To wykluczenie nie kończy się na dostępie do jedzenia. Nawet żywność, którą są w stanie zdobyć, jest ściśle ograniczona przez kastowe normy dotyczące „czystości” pokarmu. Dalitowie nie mogą dotykać, przygotowywać ani spożywać pokarmu wspólnie z ludźmi z wyższych kast, co zmusza ich do spożywania prostych i często nieodżywczych posiłków.

Dalitowie, ze względu na swoje miejsce w hierarchii kastowej, są zmuszeni do jedzenia produktów, które wyższe kasty uznają za „nieczyste” i nigdy by ich nie spożyły. Ta odrębność żywieniowa jest głęboko zakorzeniona w systemie kastowym, gdzie jedzenie jest ściśle powiązane z czystością i zanieczyszczeniem. W efekcie Dalitowie nie tylko jedzą to, co im pozostaje, ale także produkty, których inne kasty unikałyby za wszelką cenę.

Jednym z przykładów jest spożywanie odpadków, resztek lub żywności, która nie spełnia standardów wyższych kast. Dalitowie często zmuszeni są do jedzenia mięsa zwierząt padłych, takich jak bydło, które w Indiach, szczególnie wśród wyższych kast hinduistycznych, uważane jest za święte. Choć spożywanie mięsa jest ogólnie akceptowane w niektórych kulturach, wśród wyższych kast hinduistycznych spożywanie padliny czy resztek uznaje się za głęboko nieczyste i degradujące. Dalitowie często jedzą takie mięso, ponieważ nie mają dostępu do świeżego, wysokiej jakości jedzenia​.

Podobnie jest z pewnymi rodzajami pokarmów roślinnych. Rośliny i zboża uznawane za mniej wartościowe lub odrzucane przez wyższe kasty są często podstawą diety Dalitów. Spożywają oni produkty, które są zbyt tanie, brzydkie lub „niewłaściwe” według standardów kastowych. Na przykład wyższe kasty unikają jedzenia warzyw, które uważają za „nieczyste” ze względu na sposób ich wzrostu, takie jak cebula i czosnek, które są uznawane za „rajasiczne” (sprzyjające gniewowi i pożądliwości) w tradycji hinduistycznej​.

Dalitowie również spożywają proste, lokalne produkty, które dla wyższych kast mogą być „zbyt pospolite”. Przykładem są dzikie rośliny, korzenie i jagody, które Dalitowie zbierają w lasach lub na marginesach pól uprawnych, co nie tylko podkreśla ich ubóstwo, ale także wyraża ich głęboką zależność od otaczającego środowiska. To, co dla wyższych kast jest odpadem, dla Dalitów bywa codziennym posiłkiem.